Czy papier powinien zastąpić tworzywa syntetyczne? Ile drzew ścinamy każdego roku i dlaczego w Polsce ponad połowa papieru nie podlega recyklingowi?
Dzisiaj najbardziej potrzebujemy we wszystkim świadomości konsumenckiej, umiaru
i systemu, który pozwoli sprawnie odzyskiwać surowce
Papier
Papier to materiał wytwarzany z pulpy drzewnej. Ma różnorakie zastosowanie: od książek i zeszytów przez kartony, papier toaletowy, jednorazowe naczynia aż do dokumentów i rachunków. Mylnie uważamy go za tworzywo ekologiczne, kiedy papier to po prostu naturalny surowiec używany na globalną skalę. Jego pozyskiwanie wcale nie jest ekologiczne! Przeciętny mieszkaniec USA oraz Europy zużywa aż 200 kilogramów papieru każdego roku! Mogłoby się wydawać, że ta ilość spada dzięki elektronicznym listom i dokumentom. Jednak gdy w jednej branży ilość papieru jest ograniczana, w innej jego zapotrzebowanie rośnie. Globalny transport, kartony do pakowania zamówień on-line czy odchodzenie od tworzyw syntetycznych sukcesywnie zwiększa ilość produkowanego papieru.
Papierowe dane
Na całym świecie ścina się 4 miliardy drzew, które posłużą do produkcji papieru… w ciągu jednego roku! Oznacza to problem wylesienia wielu terenów, mniej tlenu, więcej dwutlenku węgla w atmosferze, gorszą jakość gleby i mniej bioróżnorodności.
Wyprodukowanie 1 tony papieru wymaga użycia 98 000 kilogramów… innych surowców! Np. chemikaliów, wybielaczy, energii czy wody. Do produkcji pojedynczej kartki A4 potrzebne jest 10 litrów czystej, słodkiej wody.
Te liczby czynią przemysł celulozowo-papierniczy jednym z największych konsumentów wody!
Do wybielania papieru masowo używa się trujących, chlorowych wybielaczy (więcej na ten temat pisałam w poście EKO ŚCIEMA #8).
Problem recyklingu
Recykling 1 tony papieru pozwala zaoszczędzić 17 drzew oraz 26,5 tysiąca litrów wody! W Polsce jednak odzyskuje się tylko 42% makulatury. Wynika to z kilku problemów:
Instalacje do przetwarzania papieru są bardzo kosztowne. Odpady wymagają doczyszczania, rozwłókniania, odbarwiania i wybielenia, co jest drogim procesem, który się nie opłaca. Do tego polska legislacja nie ułatwia pracy przedsiębiorstwom, które zajmują się recyklingiem.
Ten sam surowiec można przetwarzać tylko 4-6 razy. Potem nadaje się już tylko do downcyclingu, czyli użycia jako np. utwardzacz terenu albo do spalenia.
Podczas przeróbki włókna celulozowe skracają się, przez co kolejny recykling nie jest już możliwy. Takie rzeczy jak chusteczki higieniczne, papier toaletowy czy wytłoczka na jajka nie nadają się do ponownego recyklingu.
Do niebieskiego kosza często trafia papier, który nie nadaje się do recyklingu i który zanieczyszcza materię, np. tapety, mapy, kartony wielomateriałowe (np. po mleku czy soku), papier mokry, tłusty, powleczony woskiem lub żywicą (czyli np. ręcznik kuchenny), papier farbowany, lakierowany albo zgniły. Takie tworzywa powinny trafić do odpadów zmieszanych (oprócz kartonów po napojach, które wyrzucamy do żółtego kosza).
Jak zużywać mniej papieru?
wykorzystywać powtórnie kartony, np. do wysyłki paczek
używać wielorazowe chusteczki, serwetki i ręczniki papierowe
zamienić papierowe kubeczki na wielorazowy, silikonowy kubek,np. taki marki Stojo.
czytać gazety i książki elektroniczne
nie drukować dokumentów ani prosić o paragon w sklepie — jeśli nie jest to konieczne
Alternatywy dla tradycyjnego papieru
Papier z certyfikatem FSC (Forest Stewardship Council) jest pozyskiwany z drzew, których wycinka nie narusza struktury lasu ani bogactwa biologicznego.
Karton z recyklingu i papier czerpany. Warto szukać produktów zrobionych w 100% procentach z makulatury, najlepiej z niebielonych chlorem, przerobionych włókien FSC. Taki papier może mieć różną gramaturę, format i kolor.
Washpapa to tkanina z celulozy powleczona lateksem, którą można wielokrotnie czyścić, a nawet prać. To alternatywa dla jednorazowych, papierowych torebek, np. na lunch.
Produkcja papieru z lekkich roślin jest bardziej efektywna i wymaga mniej wody oraz energii. Z ketmii (roślina podobna do bawełny) można wytworzyć 20x więcej papieru niż z drewna sosnowego. Papier z konopi jest o wiele trwalszy niż taki z drewna. Niestety na chwilę obecną jest bardzo mało producentów sprzedających papier z innych roślin niż drzewa.
Manufaktura kosmetyczna Mommy’s soap pakuje mydełka w papier typu Crush, pozyskiwany z odpadów organicznych, np. z kawy, cytrusów, kiwi, oliwek, migdałów, orzechów laskowych, pestek wiśni, winogron czy kukurydzy. Na stronie internetowej przeczytamy, że papier Crush posiada certyfikat FSC, jest wolny od GMO, zawiera 30% włókien pochodzących z recyklingu, a do jego wyrobu używa się wyłącznie energii w 100% odnawialnej. Pozwala to zredukować emisję CO2 o 20%.
Nowe zastosowania dla używanego papieru
Papirysy to ultralekka biżuteria z papieru czerpanego. Oryginalna i zero waste!
Studio Czerpane tworzy zeszyty, notatniki i kartki okolicznościowe z odzyskanego papieru.
Paper Stick projektuje zaproszenia, wizytówki oraz metki z papieru z recyklingu oraz z papieru typu Crush, pozyskiwanego z surowców wtórnych.
Saisei to manufaktura produkująca osłonki na doniczki z makulatury z recyklingu.
Czy używasz powtórnie kartonów, a może od razu wyrzucasz je do niebieskiego kosza? Jak oszczędzasz papier? Daj mi znać w komentarzu!
Grafiki pochodzą ze stron internetowych i/lub oficialnych profili w mediach społecznościowych producentów oznaczonych w artykule. Żadna z nich nie została użyta do celów komercyjnych ani handlowych.
Wow! Świetny artykuł! Pozyskiwanie papieru jest bardzo nie-eko! Super sugestie alternatyw i recyklingu papieru! Przejście na dokumenty cyfrowe jest ciekawym krokiem, jeśli chodzi o rozwój firm. Wiele firm już teraz funkcjonuje z podejściem paperless – gdzie odchodzi się od druku dokumentów, prowadząc do mniejszego zużycia papieru! Takie rozwiązania pozwalają firmą często oszczędzić znaczne wydatki! Firmy takie jak Paperturn, oferują rozwiązania dla przedsiębiorców, dzięki którym mogą oni tworzyć i udostępniać np. dokumenty organizacyjne, katalogi produktów i inne, w wersji cyfrowej. Może to też rozwiązanie dla was? 🙂