Przemysł skórzany
Produkcja skóry osiągnęła wartość 394 miliarda USD w 2020 roku i ciągle rośnie ze względu na coraz większe zapotrzebowanie na skórzane obuwie i akcesoria.
Najwięcej skór (ok. 55%) produkuje się w Chinach, Brazylii, Indiach oraz Rosji. Chiny dominują w tym przemyśle, sprzedając 35,6% wszystkich skór. Bangladesz i Pakistan również dostarczają duże ilości skór zwierzęcych.
Około 65% materiałów używanych w tym przemyśle to skóra bydlęca. Świńska stanowi ok. 11%.
Europejska produkcja skór to bardzo niewielki procent. Włochy są drugim największym importerem skór z Brazylii. Już na miejscu przetwarza się je i sprzedaje jako Made in Italy.
Los zwierząt
Większość skór produkowanych jest w krajach, gdzie nie szanuje się praw zwierząt. Łańcuchy dostaw są tak długie i niejasne, że bardzo trudno jest zweryfikować, w jakich warunkach żyły zwierzęta albo czy surowiec pozyskuje się w sposób etyczny.
Mimo że krowy uważane są w Indiach za święte, to hoduje się je masowo i w złych warunkach, bez odpowiedniej ilości jedzenia czy wody. Zwierzęta przemyca się do Bangladeszu, stłoczone w ciężarówkach i skrępowane linami.
W Brazylii pod hodowlę bydła wycina się Puszczę Amazońską. Obecnie hoduje się tak ok. 215 milionów krów. Ten przemysł odpowiada za 80% całkowitego wylesiania lasów deszczowych Amazonii.
Chemikalia z obróbki skóry
Do produkcji skór używa się niebezpiecznych chemikaliów, m.in. chromu, barwników i formaldehydu. Kraje o największej produkcji skór nie regulują użycia niebezpiecznych substancji ani nie zapewniają bezpiecznych warunków pracownikom. Tylko 10% skór barwiona jest roślinnie, bez użycia chromu.
Szacuje się, że garbarnie w stolicy Bangladeszu pompują 22 miliony litrów wysoce toksycznych ścieków do otwartych kanałów… każdego dnia! W miejscowości Kampur w Indiach jest to ok. 50 milionów litrów ścieków dziennie. Toksyny dostają się do wód gruntowych i rzek. A Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) sklasyfikowała odpady z przemysłu skórzanego jako rakotwórcze dla ludzi.
Amerykańskie Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom stwierdziło, że częstość występowania białaczki wśród mieszkańców w pobliżu garbarni w Kentucky była 5x większa niż średnia w USA. Badania przeprowadzone na pracownikach garbarni skórzanych w Szwecji i we Włoszech wykazały, że ryzyko zachorowania tam na raka było o 20-50% wyższe.
Kolejne badania pokazują, że pracownicy garbarni często cierpią na gorączkę, zapalenie oczu, choroby skóry oraz nowotwory. 90% pracowników garbarni w Bangladeszu żyje mniej niż 50 lat!
W Indiach „regularnie zdarzają się wypadki, w których pracownicy […] duszą się od toksycznych oparów lub toną w toksycznym szlamie na terenie garbarni”. 90% skórzanego obuwia produkowanego w takich miejscach trafia do Unii Europejskiej.
Mity na temat skóry
SKÓRA ZWIERZĘCA JEST NATURALNA
To materiał pochodzenia naturalnego, jednak do jego produkcji używa się silnie toksycznych substancji, które mają negatywny wpływ na lokalne środowisko, zdrowie pracowników garbarni oraz okolicznych mieszkańców.
SKÓRA TO ODPAD PO PRODUKCJI MIĘSA
Skóra nie jest odpadem, ale produktem, na który jest rosnące zapotrzebowanie i którego hodowcy muszą dostarczać coraz więcej. Nie jest tylko dobrze wykorzystanym produktem ubocznym. Sprzedaż skór to osobna gałąź przemysłu przynosząca ogromne zyski. Niektóre cielęta hoduje się specjalnie dla ich młodej i miękkiej skóry.
Eko skóra… z plastiku!
“Eko skóra” czy “skóra wegańska” to zwykle tworzywa syntetyczne (PU albo PVC) wytwarzane z pochodnych ropy naftowej (tzw. plastiki). Takie wyroby są tańsze i łatwe w produkcji, a wyglądem imitują naturalną skórę.
Jednak takie materiały nie nadają się do recyklingu ani nie są biodegradowalne. Podczas rozkładu uwalniają niebezpieczne chemikalia do gleby i wody. Spalanie PVC wydziela do atmosfery trujące substancje – dioksyny i furany.
A więc… co kupować?
Skórę z drugiej ręki! Poszukaj skórzanych akcesoriów w internetowych lub stacjonarnych sklepach z odzieżą używaną. Jeśli np. torba zmienia kolor w ten sposób, to znaczy, że była garbowana roślinnie, bez użycia toksycznego chromu. Skóry produkowane takimi metodami są bardzo drogie, dlatego tym bardziej warto poszukać ich w drugim obiegu!
W second handach możesz znaleźć skórzane, nieużywane buty lub takie w bardzo dobrym stanie. Zanieś je do szewca do ozonowania i odświeżenia, a potem korzystaj z nich przez lata!
Skórę roślinną! Tworzywa organiczne to dynamicznie rozwijająca się branża, która do produkcji surowca wykorzystuje odpady z produkcji żywności (skórki winogron lub jabłek, liście ananasa, a nawet niesprzedane owoce). Taka “skóra” jest jeszcze dość droga, ale bardzo trwała i łatwa w utrzymaniu.
Akcesoria z odpadów! Wiele małych, polskich producentów używa do produkcji skóry z odzysku, odpady skórzane, ścinki tapicerskie… i inne “śmieci”, które są cennym surowcem!
Papier! Washpapa to zaimpregnowany papier, który wyglądem przypomina skórę i nadaje się do produkcji np. toreb.
Jak dbać o skórzane buty i akcesoria?
Jeśli posiadasz skórzane buty lub akcesoria, to nie wyrzucaj ich! Dbaj o nie i używaj ich jak najdłużej!
- raz na 3 tygodnie używaj impregnatu do butów, najlepiej hydrofobowego (nieszkodliwego dla środowiska)
- buty i akcesoria nawilżaj kremem i systematycznie czyścić
- zamsz i nubuk czyścić szczotką
- przechowuj buty z prawidłami lub po prostu wypełnione papierem, w płóciennych torbach lub kartonowych pudełkach z dala od światła słonecznego
- korzystaj z usług szewca, który wydłuży życie twoim butom!
Źródła: https://www.grandviewresearch.com/industry-analysis/leather-goods-market
https://www.euroleather.com/doc/SER/European%20Leather%20Industry%20-%20Social%20and%20Environmental%20Report%202020%20-%20EN%20web.pdf
https://leatherpanel.org/sites/default/files/publications-attachments/future_trends_in_the_world_leather_and_leather_products_industry_and_trade.pdf
https://tdap.gov.pk/wp-content/uploads/2022/05/Finished-Leather-Report_.pdf
https://www.academia.edu/37144242/A_Report_on_Leather_and_Leather_Goods_Industry_of_Bangladesh
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5562736/
https://haz-map.com/Processes/230#:~:text=Tanning%20chemicals%20include%20calcium%20hydroxide,aniline%2C%20nitrocellulose%2C%20and%20resins.
https://www.reuters.com/article/india-leather-workers-health-idINKBN16N0TC
https://cfpub.epa.gov/ncer_abstracts/INDEX.cfm/fuseaction/display.abstractDetail/abstract_id/10095/report/F#:~:text=A%20common%20chemical%20used%20as,a%20known%20toxin%20and%20carcinogen.
https://undark.org/2017/02/21/leather-tanning-bangladesh-india/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2277597/#:~:text=A%20list%20of%20leather%20azo,and%20derivatives)%20in%20their%20formulae.
https://www.sciencedirect.com/topics/earth-and-planetary-sciences/leather-industry#:~:text=2.2.&text=Leather%20industry%20wastewater%20is%20characterized,effects%20on%20environment%20and%20humans.
https://www3.epa.gov/ttnchie1/ap42/ch09/final/c9s15.pdf
https://www.researchgate.net/publication/265097411_Drying_Leather_with_Vacuum_anD_toggLing_SequentiaLLy
https://static1.squarespace.com/static/5f5f02dd9b510014eef4fc4f/t/6447013fc313933929b754c0/1682375029994/CFJ+a+just+transition+beyond+leather.pdf
https://ballardbrief.byu.edu/issue-briefs/deforestation-in-the-amazon-rainforest#:~:text=The%20Amazon%20spans%20more%20than,current%20rate%20of%20deforestation%20continues.
https://www.collectivefashionjustice.org/leather
https://undark.org/2017/02/21/leather-tanning-bangladesh-india/
https://www.peta.org/features/facts-about-leather/
