Wiskoza wzbudza wiele kontrowersji… Reklamuje się ją jako naturalny materiał, który ma być bardziej ekologoczną opcją dla plastikowych tkanin.
Ale czy to prawda?
Moda na ubrania z wiskozy
Wiskoza (nazywana też sztucznym jedwabiem) w ostatnich latach stała się bardzo popularnym materiałem, z którego tworzy się coraz więcej ubrań, podszewek i akcesoriów. Często w sklepach i na metkach wiskoza prezentowana jest jako tkanina naturalna, która jest bardziej ekologiczną opcją niż plastikowy poliester. Otóż nic bardziej mylnego! Takie informacje to zwykły greenwashing.Wizkoza to tkanina utworzona z celulozy drzewnej (głównie z bambusa, eukaliptusa, sosny lub buku). Obecnie aż 6% materiałów produkowanych przez przemysł tekstylny to właśnie tkaniny z celulozy. Do 2025 roku produkcja wiskozy ma osiągnąć wartość 28 miliardów dolarów!Dlaczego wiskoza nie jest dobrym wyborem, a wręcz jest to zagrożeniem dla nas i dla Planety?
Właściwości wiskozy
Przede wszystkim wizkoza nie powinna być nazywana materiałem naturalnym. Naturalne są tylko te tkaniny, które są wykonane z biodegradowalnego surowca i wytwarza się je w naturalny sposób, np. bawełna, len, konopie czy wełna. Wiskoza nie jest też materiałem syntetycznym, ponieważ bazuje na surowcu pochodzenia roślinnego. Wiskoza jest więc materiałem sztucznym (albo pół-syntetycznym). Lubimy wiskozę za to, że jest bardziej “oddychająca” niż poliester, lekka, przewiewna i wygodna. Ma o wiele lepsze właściwości niż plastikowe tkaniny, ponieważ skóra się w niej nie poci.Jednak nie można porównywać poliestru z wiskozą — są to zupełnie inne materiały o różnych właściwościach. Co je łączy to fakt, że ich produkcja ma bardzo zły wpływ na środowisko naturalne.
Co jest nie tak z wiskozą?
Wiskozę produkuje się z celulozy drzewnej. Rocznie wycina się ok. 100 milionów drzew, tylko pod produkcję tej tkaniny. To ogromne zagrożenie dla klimatu. Większość drewna pochodzi z obszarów zagrożonych wylesieniem, takich, jak i Indonezja czy Chiny. Zwierzęta żyjące w wycinanych masowo lasach już teraz są gatunkami zagrożonymi (tygrysy, orangutany). Drzewa nie wyrastają tak szybko, jak są wycinane. Wiele naturalnych lasów w Indonezji znika na zawsze — wycina się je pod uprawy eukaliptusa, z których produkuje się celulozę.
Wylesienie jest również zagrożeniem dla miejscowej ludności, która jest wysiedlana z własnych ziem. Przemysł celulozowy jest w rękach kilku wielkich korporacji, które poświęcają lokalną faunę i florę dla czystego zysku.
By wyprodukować tkaninę z materiału tak twardego, jak drewno, należy rozrobić go w procesie mechanicznym i chemicznym. Wykorzystuje się do tego toksyczne chemikalia. Jako konsumenci kupujący ubrania nie mamy wglądu w to, jakie chemikalia zostały użyte do produkcji wiskozy oraz jaki mają one wpływ na nasze zdrowie czy na otaczające środowisko.
Teoretycznie wiskoza jest biodegradowalna, ale praktycznie istnieje mała szansa, że rozłoży się w kompoście. Celuloza drzewna po obróbce chemicznej zawiera w sobie szkodliwe chemikalia, które podczas biodegradacji dostaną się do gleby. Również syntetyczne farbowanie tkanin sprawia, że ich rozkład może być szkodliwy dla środowiska. Poza tym, połączenie wiskozy z włóknami syntetycznymi (poliester, akryl, nylon, elastan) spowoduje, że materiał nie ulegnie biodegradacji.
Przemysł drzewny znajduje się na trzecim miejscu na świecie pod względem zużycia wody, zaraz po przemyśle metalurgicznym i chemicznym!
Wiskoza vs. bawełna
Wiskoza i bawełna to dwa najbardziej popularne materiały w przemyśle tekstylnym. Do ich produkcji używa się ogromnej ilości chemikaliów i jeszcze więcej słodkiej, pitnej wody. Jednak kiedy bawełniana rewolucja już się dzieje, wiskoza ma przed sobą daleką drogę. Nawet polskie marki produkują ubrania z bawełny organicznej, która pochodzi ze zrównoważonego źródła (weryfikuje to np. certyfikat GOTS). Popularna też staje się bawełna z recyklingu. O wiele trudniej jest dostać ubranie wykonane z certyfikowanej wiskozy, która pochodzi z terenów niezagrożonych wylesieniem. Trudno jest wyeliminować chemikalia z procesu produkcji wiskozy, bo są one niezbędne do wytworzenia celulozy.
Co kupować zamiast wiskozy?
Naturalne ubrania z drugiej ręki. W second handach można dostać koszule i t-shirty z naturalnych tkanin, takich jak bawełna czy len.
Ubrania z tkanin z recyklingu. To nowe ubrania z używanych tkanin, które nie wymagają produkcji nowego surowca. Np. koszule ZODZYSQ.
Lniane bluzki czy sukienki, takie jak ta marki Clue, będą służyć nam przez lata. W praniu włókna lnu wzmacniają się. Im dłużej nosimy ubranie, tym tkanina robi się trwalsza.
Konopie to jeden z najbardziej ekologicznych materiałów. Jej produkcja wymaga niewiele wody, a włókna konopne są bardzo wytrzymałe. CannaWear to basicowe elementy uszyte właśnie z dzianiny konopnej.
Tencel to tkanina z celulozy drzewnej, do której produkcji używa się naturalny, nietoksyczny rozpuszczalnik. To jest jej przewaga nad wiskozą. ANSIN to ubrania uszyte m.in. z certyfikowanego tencelu.
Odzież z certyfikowanej bawełny. Wiele polskich marek, np. Cottonganic produkuje ubrania z bawełny pozyskanej w sposób zrównoważony.
Zawsze podczas zakupów warto szukać tkanin z certyfikatem. Jeśli bardzo zależy nam na ubraniu z wiskozy, niech będzie to wyłącznie tkanina certyfikowana, oznaczona znakiem VEOCEL.
Kupujesz ubrania z wiskozy? A może jej unikasz? Daj mi znać w komentarzach
Grafiki pochodzą ze stron internetowych i/lub oficialnych profili w mediach społecznościowych producentów oznaczonych w artykule. Żadna z nich nie została użyta do celów komercyjnych ani handlowych.
