Problem z elektroniką

Kupujemy i wyrzucamy coraz więcej sprzętu elektronicznego, od smartfonów, przez tablety, laptopy, ebooki, smartwatche i drukarki. Nowe funkcje i lepsze parametry nie tylko ułatwiają nam życie czy pomagają robić lepsze zdjęcia, ale przede wszystkim zachęcają nas do szybkiego pozbycia się starego sprzętu i zakupu nowego modelu. Zamiast ulepszać czy naprawiać już istniejące smartfony, firmy sprzedają całkiem nowe telefony. Cena każdej sztuki daje im od 48% do 74% zysku!

Producenci działają tak, by kupienie nowego modelu było tańsze niż naprawa starego, lub by naprawa czy aktualizacja systemu były niemożliwe. Stawiają na zaplanowane starzenie się produktu, dzięki czemu popyt cały czas rośnie, a razem z nim — rosną też zyski.

Elektroniczne odpady

W Europie wyrzuca się 10 milionów ton odpadów elektronicznych rocznie! Tylko 40% z nich podlega recyklingowi, a w USA — tylko 25%. Producenci i rządy pozbywają się śmieci i związanej z nimi odpowiedzialności. Wysyłają je do krajów rozwijających się, gdzie lądują na wysypiskach, zatruwają wodę, glebę i powietrze, co ma katastrofalne skutki dla zdrowia lokalnych ludzi i zwierząt.

Sprzęt elektroniczny zawiera toksyczne substancje, dlatego musi być wyrzucony, utylizowany lub przetworzony w sposób kontrolowany i odpowiedzialny. Starych komputerów czy telefonów nie można wyrzucać do odpadów zmieszanych!

Substancje toksyczne mogą skazić ziemię, wodę lub glebę na setki lat. Niewłaściwe składowanie elektronicznych odpadów na wysypiskach uwalnia szkodliwe chemikalia, które mają bezpośredni wpływ na zdrowie ludzi i lokalny ekosystem.

Po skażeniu gleby e-odpadami, metale ciężkie takie jak rtęć, lit, ołów czy bar, przedostają się do ziemi, a co za tym idzie — do wód gruntowych, rzek oraz jezior.

Europejskie elektroodpady trafiają głównie do Afryki i Azji. W 2021 roku Parlament Europejski przegłosował plan gospodarki o obiegu zamkniętym, który ma na celu zmniejszenie emisji CO2 i toksyn, zaostrzenie przepisów dotyczących recyklingu i użycia materiałów oraz całkowite zamknięcie obiegu odpadów do 2050 r.

Surowce w elektronice

Do produkcji elektroniki używa się m.in. srebra i złota. Wydobycie złota jest jednym z najbardziej trujących i niszczących środowisko procesów, który na zawsze zanieczyszcza wodę oraz glebę, głównie rtęcią, cyjankiem i metalami ciężkimi. Mafie kontrolują kopalnie w Azji i Afryce, pracują w nich również dzieci.

Inne minerały używane w sprzętach elektronicznych to: miedź, lit, cyna, nikiel oraz aluminium. W sprzęcie AGD i komputerach konieczne są też plastikowe obudowy. Robi się je z tworzyw sztucznych, wytwarzanych z pochodnych ropy naftowej. Jest to głównie politereftalan etylenu (PET) oraz polichlorek winylu (PCV).

Elektronika z odzysku

Wydłużanie życia sprzętu elektronicznego pozwala ograniczyć wydobycie surowców, ilość elektroodpadów oraz zanieczyszczeń związanych z niekontrolowanym recyklingiem. Te portale odzyskują, naprawiają i odnawiają sprzęty, które następnie wracają do obiegu.

Refurbed.com – pozwala zaoszczędzić do 40% na sprzęcie elektronicznym. Każda rzecz ma od roku do 3 lat gwarancji. Są to laptopy, smartfony oraz iPady.

Back Market – oferuje głównie produkty Apple. Każda sztuka jest sprawdzana, naprawiana oraz weryfikowana pod względem jakości i wytrzymałości.

Swappie – to miejsce sprzedaży i zakupu iPhone’ów. Każda rzecz wystawiona na sprzedaż podlega 52-etapowemu testowaniu przez techników i ma gwarancję.

Fairphone

To pierwszy smartfon, którego produkcja jest zrównoważona i całkowicie transparentna. Złoto ma certyfikat Fairtrade, a inne surowce pochodzą z recyklingu. Zamiast zaplanowanego starzenia się produktu jest 5-letnia gwarancja, naprawa i wydłużanie życia każdego modelu. Firma posiada znak B-Corp. Ma własny program recyklingu i można jej odsyłać stare telefony. Fairphone jest przykładem, że obieg zamknięty w przemyśle elektronicznym jest możliwy. Firma może założyć, że będzie produkować mniej nowego sprzętu, a jednocześnie cały czas będzie prosperować i przynosić zyski.

Jak się sprawdza iPhone z odzysku?

3 miesiące temu kupiłam iPhone’a 11 z drugiej ręki, poprzez portal, który naprawia telefony i daje na nie minimum rok gwarancji.

Wybrałam telefon z widocznymi uszkodzeniami (małą rysą na ekranie), bo uważam, że takim sprzętom też należy się drugie życie, no i taka opcja jest o wiele tańsza! Za dodatkową opłatą dodałam nową baterię oraz folię ochronną na ekran.

Wniosek? Nie widzę żadnej różnicy między nowym telefonem a tym z odzysku! Jeśli sprzęt jest sprawdzony, to działa sprawnie i bez zarzutu. To mój pierwszy iPhone i jestem bardzo zadowolona — z jakości zdjęć i z systemu iOS.

Smartfony z drugiej ręki można też kupować na OLX albo Facebook Marketplace. Jednak wystawione tam przedmioty nie są weryfikowane przez specjalistów. Dlatego zdecydowałam się na zakup telefonu przez portal, który sprawdza stan techniczny każdego przedmiotu i daje na niego gwarancję. Większość takich serwisów pozwala też odesłać telefon do 30 dni po zakupie i otrzymać zwrot pieniędzy.

Przed zakupem zrobiłam research i dowiedziałam się, że system operacyjny iPhone’a 11 będzie działał jeszcze przez przynajmniej 3 lata, dlatego bez obaw mogłam kupić stary model telefonu, zamiast tego najnowszego.

Źródła: https://www.epa.gov/international-cooperation/cleaning-electronic-waste-e-waste
https://environment.ec.europa.eu/topics/waste-and-recycling/waste-electrical-and-electronic-equipment-weee_en
https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20201208STO93325/zuzyty-sprzet-elektryczny-i-elektroniczny-w-ue-fakty-i-liczby-infografika
https://www.theguardian.com/environment/2020/jul/02/10bn-precious-metals-dumped-each-year-electronic-waste-un-toxic-e-waste-polluting
https://www.fairphone.com
https://www.fairphone.com/wp-content/uploads/2022/06/Fairphone-Impact-Report-2021.pdf
https://www.fairphone.com/wp-content/uploads/2015/09/Fairphone2-Cost-Breakdown.pdf
https://www.techwalls.com/production-costs-of-smartphones/comment-page-1/
https://www.themanufacturer.com/articles/the-environmental-impact-of-electronics-manufacturing/
https://eridirect.com/blog/2017/06/why-is-e-waste-being-shipped-to-developing-countries/
https://sciencing.com/info-8562257-uses-iron-gold-important-compounds.html